Vertellen aan je kind(eren) dat jullie gaan scheiden is vaak een heel lastig moment voor de meeste ouders. Het is dan ook logisch dat je tegen dit moment opziet. Daarom gaan we in dit artikel in op de meest gestelde vragen over dit gesprek. Denk hierbij aan wat het beste moment is, hoe je het vertelt en waar je op moet letten. Hiernaast speelt de leeftijd van jullie kind(eren) natuurlijk ook een belangrijke rol.
Wanneer vertel je aan je kind dat jullie gaan scheiden?
Er zijn twee belangrijke pijlers in het kiezen van het moment waarop je vertelt dat jullie uit elkaar gaan. Ten eerste moet de keuze definitief zijn en ten tweede moet het duidelijk zijn op welke manier jullie gaan scheiden. Vaak zal één van beide ouders ergens anders gaan wonen. Het is belangrijk dat deze datum bekend is. Het moment van vertellen ligt een paar weken voordat één van de ouders het huis verlaat. Als er spanningen zijn en je hebt het gevoel dat jullie kind dit in de gaten heeft, is het belangrijk om al eerder duidelijkheid te scheppen. Kinderen kunnen erg angstig worden als ze niet weten wat er aan de hand is. Op deze manier verzinnen ze allemaal scenario’s die misschien ver van de werkelijkheid afliggen. Let erop dat er absoluut geen mogelijkheid kan bestaan dat de kinderen het misschien eerder van iemand anders horen.
Vertel het samen
Wanneer de situatie het toelaat, is het het beste om samen te vertellen dat jullie gaan scheiden. Vertel het ook aan al jullie kinderen tegelijk. Op deze manier kunnen de kinderen steun bij elkaar zoeken. Bereid het gesprek samen goed voor en zorg dat jullie allebei evenveel aan het woord zijn. Op deze manier is het echt een boodschap van jullie samen. Wanneer je de boodschap samen brengt, is het voor de kinderen ook meteen duidelijk dat jullie samen ouders blijven en voor de kinderen zullen blijven zorgen. Dit moment draait echt puur en alleen om de kinderen. Zorg er daarom ook voor dat jullie het eens zijn over wat jullie vertellen en dat jullie elkaar niet tegenspreken.
Als het niet lukt om de boodschap samen over te brengen, is het belangrijk dat jullie het wel allebei vertellen. Spreek dan met elkaar af wie het wanneer aan de kinderen vertelt.
Wat is het beste moment om te vertellen dat jullie gaan scheiden?
Kies een rustig moment uit waarop jullie gaan vertellen dat je gaat scheiden. Let erop dat jullie niet gestoord kunnen worden. Zorg er dus voor dat jullie telefoons op stil staan. Dit geldt natuurlijk ook voor de telefoons van jullie kinderen als ze deze hebben. Je kunt het beste een ochtend of middag kiezen. Vlak voor het naar bed gaan is geen goed idee. Het is belangrijk dat je kind tijd heeft om het nieuws te verwerken. Een dag in het weekend is daarom het beste. Je kind heeft dan voldoende tijd om jullie vragen te stellen. Wanneer jullie in het weekend werken, kan een moment door de week natuurlijk beter uitkomen. Let dan alleen op bovenstaande punten.
Hoe vertel je aan je kind dat jullie gaan scheiden?
Dit is vaak het allerlastigst want hoe geef je woorden aan zo’n verdrietige boodschap? Neem in ieder geval altijd samen de verantwoordelijkheid. Dit geldt ook wanneer de keuze om uit elkaar te gaan niet van jullie allebei komt. Let erop dat je nooit de schuld aan elkaar geeft. Gebruik daarom nooit woorden als ‘papa wil niet meer bij ons wonen’. Hiernaast moet de boodschap altijd om jullie gaan en niet de kinderen. De kinderen mogen nooit het gevoel hebben dat de scheiding aan hen ligt. Houdt de reden daarom algemeen. Geef bijvoorbeeld aan dat jullie niet meer van elkaar houden of dat jullie teveel ruzie maken.
TIP: In deze video wordt duidelijk uitgelegd hoe je het best aan je kind kunt vertellen dat jullie gaan scheiden.
De leeftijd van je kind(eren)
Natuurlijk speelt de leeftijd van jullie kind(eren) een rol in hoe je vertelt dat jullie gaan scheiden. Gebruik woorden die aansluiten bij de belevingswereld van je kind. Het woord scheiden kan voor een kleuter nog erg abstract zijn. In plaats hiervan kun je woorden gebruiken als papa en mama gaan niet meer bij elkaar wonen. Ook speelt leeftijd een rol in de reactie van de kinderen. Een kleuter zal al zijn vragen nog aan jou stellen terwijl een wat ouder kind misschien liever met iemand anders over de scheiding praat.
Wanneer je kind al iets ouder is, kent hij waarschijnlijk al andere kinderen met gescheiden ouders. Je kunt dit is als verwijzing gebruiken wanneer jullie zelf gaan vertellen dat jullie gaan scheiden. Als je merkt dat je kind het lastig vindt om over de scheiding met jullie te praten, zorg dan altijd dat er een andere persoon is waarbij het kind terecht kan. Dit kan een opa of oma zijn, maar ook een buurvrouw als jullie kind daar vertrouwd mee is.
De land- en de zeeschildpad
Eén van de meest bekende metaforen die gebruikt wordt om aan een kind uit te leggen dat jullie gaan scheiden, is het gebruik van de metafoor over de land- en de zeeschildpad. Dit verhaal is in 1997 door Janet Johnston geschreven en heet de Turtle story. Moraal van dit verhaal is dat de ouders beide concessies hebben moeten doen door meer op het land of in het water te leven, maar daar eigenlijk niet gelukkig mee zijn. Je kunt het hele verhaal hier lezen en kijken of het bij je past om zo aan je kinderen uit te leggen dat jullie gaan scheiden.
Belangrijke tips
Naast alle belangrijke informatie in dit artikel vind je hieronder nog een aantal aanvullende tips die je kunnen helpen wanneer je je kind moet vertellen dat jullie gaan scheiden.
- Geef duidelijkheid – Geef bij het gesprek met jullie kinderen meteen aan wat er gaat veranderen en wanneer. Vertel jullie kinderen dus ook alleen dat jullie gaan scheiden als jullie weten wat de situatie na de scheiding gaat zijn. Doordat er veel zal veranderen, hebben de kinderen houvast nodig
- Hou rituelen in stand – Juist omdat er veel veranderd, is het belangrijk om dingen die je altijd deed te blijven doen. Lees je altijd een verhaal voor het slapen gaan, dan blijf je dit gewoon doen.
- Zet het kind op nummer 1 – Besef je heel goed dat jullie kinderen nooit voor een scheiding zullen kiezen. Wanneer jij en je ex-partner samen zijn kunnen jullie tegen elkaar zeggen wat je wilt. In gesprekken met de kinderen is het belangrijk om het kind altijd centraal te stellen. Hiermee schuiven je eigen behoeften en gevoelens automatisch even naar de achtergrond.
- Blijf positief – Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, maar probeer altijd positief over de ex-partner te praten waar de kinderen bij zijn. Voor de kinderen blijft papa, papa of mama, mama. Ga hier daarom ook respectvol mee om. Het is natuurlijk sowieso fijner om op een liefdevolle manier uit elkaar te gaan.
- Schakel hulp in – Wees niet bang om hulp van buitenaf in te schakelen. Dit kan een goede vriend of vriendin zijn of een professional. Er zullen genoeg momenten zijn dat de situatie onoverzichtelijk lijkt. Het is dan fijn wanneer iemand van de zijlijn hulp kan bieden.
Bronnen: Nederlands Jeugd Instituut, Psychogoed, Zorgeloosch, Centrum voor Jeugd en Gezin Maastricht
Gerdien is de afgelopen jaren werkzaam geweest als manager, projectleider en BABS. Ze heeft een Bachelor in hospitality management en een Master of Science. Momenteel reist ze met haar man en drie kinderen door Afrika in een landrover.
