Voor meer dan 23.000 kinderen in Nederland is een veilige en stabiele thuissituatie niet vanzelfsprekend. Voor die kinderen zijn pleegouders een uitkomst. Als pleegouder zorg je tijdelijk voor een kind van een ander. Dit kan voor een langere tijd zijn, maar ook voor een weekend per maand. Waar moet je aan denken als je pleegouder wordt? En welke verschillende vormen van pleegouderschap zijn er?
Verschillende vormen voor pleegouders
Elk kind en elke gezinssituatie is uniek. Daarom zijn er verschillende vormen van pleegouderschap.
Deeltijd pleegouder zijn
Een paar dagen of enkele dagdelen per week ergens anders zijn kan veel kinderen al enorm helpen. Dit kan door de week zijn, maar ook tijdens de weekenden of alleen tijdens de vakantie. Die paar dagen, weekenden of weken geven ouders en kinderen de ruimte om op te laden. Daardoor kunnen kinderen in hun eigen gezin blijven wonen. Als pleegouder bied je een kind in dit geval voor korte periodes een veilige omgeving.
Kortdurend pleegouder zijn
Als je als pleegouder voor een periode van maximaal twee jaar een kind opvangt, is er sprake van kortdurend pleegouderschap. Het kind kan weer naar huis, als de thuissituatie is verbeterd. Of het kind is intussen oud genoeg om op zichzelf te wonen. Dit type opvang kan ook beginnen vanuit een acute situatie. De situatie thuis is dan zo ernstig dat het kind gelijk uit huis wordt geplaatst.
Langdurig pleegouder zijn
Helaas wordt soms ook duidelijk dat ouders niet meer voor hun kind kunnen zorgen. Het kind blijft dan bij een ander gezin wonen, vaak totdat het kind volwassen is. De meeste kinderen die hulp nodig hebben, wonen langdurig bij een ander gezin.
Wil je weten welke vorm van pleegouderschap bij jou past? Doe dan deze test.
Voorwaarden voor pleegouders
Het is belangrijk dat je een kind warmte, veiligheid, structuur en liefde kan geven. Daarbij maakt het niet uit of je getrouwd bent, alleenstaand of wel of geen kinderen hebt. Een pleegkind is kwetsbaar en kan (tijdelijk) niet opgroeien bij zijn eigen ouders. Als je pleegouder wilt worden, bedenk dan of je voldoet aan de volgende voorwaarden:
- Je bent minimaal 21 jaar.
- Je hebt een stabiele leefsituatie en de ruimte en tijd om een kwetsbaar kind op te vangen.
- Je krijgt een verklaring van geen bezwaar van de Raad voor de Kinderbescherming.
Aanmelden als aspirant-pleegouder
Als je erover nadenkt om pleegouder te worden, zijn er verschillende stappen die je moet doorlopen. Hieronder staan ze kort samengevat.
Aanmelden bij een organisatie voor pleegzorg in de buurt
Als je interesse hebt om pleegouder te worden, kun je informatie inwinnen bij een pleegzorgorganisatie bij jou in de buurt. Daar krijg je een informatiepakket. Ook kun je naar informatiebijeenkomsten over pleegouderschap. Als je na zo’n bijeenkomst interesse hebt, meld je je aan als aspirant-pleegouder. Daarna meldt de pleegzorgorganisatie je bij de Raad voor de Kinderbescherming. Die moet een verklaring van geen bezwaar afgeven. Daarvoor onderzoekt de Kinderbescherming het verleden van:
- de aspirant-pleegouder;
- alle anderen die 12 jaar of ouder zijn en op het adres van de aspirant-pleegouder wonen;
- personen waarmee de aspirant-pleegouder een relatie heeft, die niet op hetzelfde adres wonen, maar wel invloed kunnen hebben op de situatie waarin het pleegkind terecht komt.
Voor dit onderzoek moet je schriftelijk toestemming geven.
Screening
Het onderzoek heet ook wel de screening. Een raadsmedewerker van de Raad voor de Kinderbescherming bekijkt informatie die de overheid heeft over de aspirant-pleegouder en de andere personen die eventueel worden onderzocht. Daarbij haalt de raadsmedewerker in formatie uit de Basisregistratie Personen, het eigen archief van de Raad voor de Kinderbescherming en zoekt het gegevens over misdrijven en overtredingen.
Als de raadsmedewerker hierin geen informatie vindt die bezwaarlijk kan zijn voor het pleegouderschap, krijg je een verklaring van geen bezwaar. Leidt de screening tot bezwaren of twijfels, dan krijg je als aspirant-pleegouder een gesprek met de raadsmedewerker. Als de Raad voor de Kinderbescherming besluit om na dit gesprek geen verklaring af te geven, staat er ook een reden bij. Je kunt bezwaar maken tegen deze beslissing.
In gesprek met de lokale pleegzorgorganisatie
Heb je een verklaring van geen bezwaar, dan kun je met de pleegzorgorganisatie in gesprek. Die doet onderzoek of je geschikt bent als aspirant-pleegouder. Je wordt beoordeeld op zes belangrijke punten:
- Ben je open, positief en duidelijk in het contact met anderen?
- Werk je goed samen en kun je de opvoeding van het pleegkind delen met de ouders?
- Help je het pleegkind positief naar zichzelf te kijken?
- Help je het pleegkind om negatief gedrag te doorbreken of te veranderen?
- Kun je goed inzien hoe het pleegouderschap je eigen situatie verandert?
- Bied je het pleegkind een stabiele en veilige omgeving?
Deze onderdelen komen allemaal terug in de uitgebreide training van de pleegzorgorganisatie. Ze proberen je als aspirant-pleegouder goed te begeleiden bij deze onderdelen. Als de pleegzorgorganisatie groen licht geeft, gaan ze op zoek naar een match met een pleegkind.
Kennismaken met het pleegkind
De pleegzorgorganisatie kijkt eerst of jouw gezin en situatie goed bij het pleegkind past. Daarom is er eerst een kennismaking. Als dit goed verloopt, worden er afspraken gemaakt over het contact tussen jou en het pleegkind. Jij en het pleegkind krijgen begeleiding van de pleegzorgorganisatie. Ook is er na de plaatsing altijd een beoordeling. Bij een crisissituatie verloopt de procedure anders.
Je kunt ook pleegouder worden voor een kind dat je kent. Dit heet officieel netwerkpleegouderschap. Het kan voor het kind een goede oplossing zijn om tijdelijk bij bekenden te wonen. Ook dan krijg je hulp van een pleegzorgorganisatie. En moet je het traject doorlopen dat hierboven beschreven staat.
Checklist: wat moet je regelen als je een pleegkind krijgt?
De Rijksoverheid heeft een checklist gemaakt van wat je allemaal moet regelen als je een pleegkind krijgt. Dit verschilt per situatie. Je kunt natuurlijk ook terecht bij de lokale pleegzorgorganisatie. Die bieden ondersteuning bij al je vragen. Aarzel dan ook niet om contact op te nemen als je twijfelt.
Bronnen: Pleegzorg.nl, Openjewereld.nu, Kinderbescherming.nl
