Eén van de bekendste kinderziekten is waterpokken. Veel kinderen maken deze ziekte door en vooral de jeuk is hierbij vervelend. Wat zijn de waterpokken? Welke klachten horen erbij en wat kun je hiertegen doen? Moet je naar de dokter als je kind de waterpokken heeft en wat doe je als je zelf zwanger bent?
Wat zijn de waterpokken?
Waterpokken is een herpesvirus welke meestal onschuldig verloopt. Het virus zal wel achterblijven in het lichaam, zoals bijvoorbeeld ook bij een koortslip gebeurt (dit is ook een herpesvirus). De waterpokken veroorzaken blaasjes en rode bultjes op de huid.
Symptomen en klachten bij de waterpokken
Zoals gezegd ontstaan er bij waterpokken vooral huidklachten. Als je kind besmet is en ziek wordt (hangerig, lichte koorts) zal hij na 1 of 2 dagen rode bultjes krijgen. Deze rode bultjes veranderen in blaasjes. De blaasjes zijn gevuld met vocht en kunnen voorkomen over het hele lichaam. Hoeveel bultjes je kind krijgt is niet van tevoren te zeggen. Waar de één het geluk heeft om maar een paar bultjes te krijgen, kan de ander er wel honderden hebben. Als de bultjes veranderen in blaasjes ontstaat er jeuk. Na een paar dagen drogen ze in. De meeste kinderen zullen na ongeveer 10 dagen weer de oude zijn. Een enkele keer verloopt de ziekte minder onschuldig en kunnen er zelfs zeer ernstige complicaties ontstaan, zoals een hersenontsteking. Overigens kunnen ook de slijmvliezen in mond en keel aangedaan zijn.
Oorzaak van de waterpokken
De oorzaak van waterpokken is dus een herpesvirus, in dit geval het Herpes Zostervirus of ook wel Varicella Zostervirus genoemd. Het grote nadeel van herpesvirussen is dat het virus in het lichaam achterblijft, ook als je al genezen bent. Soms kan, door verminderde weerstand, het virus weer opvlammen. In het geval van waterpokken kan het dan terugkomen in de vorm van gordelroos. Gelukkig zal over het algemeen het Herpes Zostervirus voor weinig problemen zorgen.
Besmettelijkheid: mag mijn kind naar de opvang?
De waterpokken is een zeer besmettelijk virus. Veel mensen (zo’n 95%) maken dit virus dan ook al mee tijdens hun kinderjaren. In principe zal je maar 1 keer de waterpokken krijgen. De incubatietijd is tussen de 13 en 18 dagen. Omdat de besmettelijkheid al begint voordat de kenmerkende blaasjes er zijn, heeft het op zich niet veel nut om je kind alsnog thuis te houden. Toch is het voor je kind wel zo fijn om hem wel even thuis te houden en te helpen bij de jeuk. Voelt hij zich echter fit genoeg en wil hij graag naar school of de opvang, dan mag dit wel. De besmettelijkheid blijft tot de blaasjes zijn veranderd in korstjes. Het is dan ook o.a. het vocht uit de blaasjes die voor de besmettelijkheid zorgen. Maar het virus kan ook overgedragen worden door bijvoorbeeld hoesten en niezen. Overigens is het niet nodig om te proberen het virus te voorkomen. Dit is niet alleen praktisch onmogelijk, het is zelfs beter om als kind het virus door te maken, dan als volwassene! Als volwassene heb je namelijk meer last van de waterpokken.
De behandeling en medicatie
Over het algemeen verloopt waterpokken zonder problemen en is het niet nodig om een behandeling te starten. Symptoombestrijding kan bij heftige jeuk soms wel voorgeschreven worden. Je krijgt dan een verkoelend middel wat de blaasjes sneller zal laten indrogen.
Vaccinatie tegen waterpokken
Hoewel het niet in het rijksvaccinatieprogramma zit, is er wel een vaccinatie tegen waterpokken. Deze kan je aanvragen bij de huisarts, de GGD of het vaccinatiecentrum. Dit is dan wel op eigen kosten. Meer informatie kan je hierover vinden op de site van het RIVM.
Tips om je kind te verzorgen
De jeuk zal het grootste probleem zijn bij deze kinderziekte. Niet krabben aan de bultjes/blaasjes zal voor je kind een hele uitdaging zijn. Tips om je kind te helpen zijn:
- Koop een zalfje of een watergel, die de jeuk zal verzachten. Deze zijn bij de drogist of de apotheek verkrijgbaar. Hiermee wordt de jeuk minder en loop je minder kans op blijvende littekens.
- Houdt de nagels van je kind kort. Door veelvuldig openkrabben kunnen er namelijk littekens ontstaan.
- Koud drinken of een ijsje verzachten eventuele blaasjes in de mond.
- Een lauw bad met havermout (doe een handje vlokken in een hydrofiel washandje en bind het dicht) kan de jeuk verzachten. Dit mag meerdere keren per dag als je kind erg veel last heeft. Let er wel op dat het water niet te warm is want dat veroorzaakt juist weer jeuk. En dep je kind na het bad droog, ga niet wrijven!
Wanneer ga je naar de dokter
Normaal gesproken zal een bezoek aan de huisarts niet nodig zijn. Dit wordt uiteraard anders als de jeuk echt onhoudbaar is. Krijgt je kind complicaties, zoals hoge koorts of andere ernstige symptomen, bel dan direct met je huisarts. Heeft je kind (of eventueel de volwassene) een verminderde weerstand, dan kan de ziekte wel ernstig verlopen en dien je dus wel contact op te nemen met de huisarts. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen!
Waterpokken en zwangerschap
Zwangere vrouwen die zelf geen waterpokken hebben gehad worden geadviseerd om weg te blijven bij kinderen of volwassenen die (misschien) waterpokken hebben. Heb je wel contact gehad met iemand met deze ziekte, neem dan contact op met je huisarts of verloskundige! De risico’s die je als zwangere vrouw kunt lopen zijn:
- Kans op ernstige complicaties
- Ernstige longontsteking
- De sterftekans loopt hierbij op tot 14%!
Maar ook voor de baby zijn er risico’s. Vroeggeboorte kan optreden of de foetus kan zelf geïnfecteerd raken. Hierdoor kunnen er allerlei afwijkingen aan de foetus ontstaan. Bij een infectie van de moeder die al zichtbaar is rondom de geboorte (5 dagen voor tot 2 dagen na de bevalling) loopt de baby gevaar. Hij heeft de besmetting dan wel overgenomen, maar pikt niet meer haar antistoffen mee die ze zelf nog moet aanmaken. Besmetting via anderen zal meestal minder snel tot problemen leiden, omdat de baby dan vaak nog beschermd is door de afweerstoffen van de moeder.
