Alcohol tijdens de zwangerschap

Dat alcohol drinken tijdens de zwangerschap schadelijk is, weten we inmiddels. Echter horen we ook nog vaak de verhalen van onze oma’s of ander culturen dat één glaasje toch geen kwaad kan? Mag je echt niks drinken tijdens je zwangerschap en wat zijn de risico’s eigenlijk? En hoe hou je in die eerste prille weken op een feestje verborgen dat je zwanger bent?

Geen alcohol

Zorgverleners zijn heel duidelijk; geen alcohol tijdens de zwangerschap. Zelfs niet een klein glaasje. Want bij minder dan een glas alcohol is er namelijk al een verhoogd risico op een miskraam, sterfte van de baby of vroeggeboorte. Hiernaast is het geboortegewicht vaak lichter waardoor de baby kwetsbaarder is. Andere risico’s zijn schade aan de organen zoals de lever en het hart- en vaatstelsel of hersenschade. Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt inmiddels ook dat zelfs kleine hoeveelheden alcohol al schadelijk kunnen zijn. Naarmate je meer drinkt, wordt het risico op deze zaken hoger. Van één glas alcohol zul je niet direct een miskraam krijgen, maar het voegt ook niks toe aan de gezondheid van jezelf en de baby. Omdat je tijdens je zwangerschap zo gezond mogelijk wil leven, is het onverstandig om te drinken. 

De alcohol die jij drinkt, komt via het bloed bij het vruchtwater en dus bij je baby. De hoeveelheid alcohol in jouw bloed is even hoog als de alcohol die in het bloed van je baby komt. Dat is best heftig! De baby kan de alcohol namelijk nog niet via de lever afbreken. Dus dit gebeurt onder andere in de hersenen. Hiernaast is je baby negen maanden lang volop in ontwikkeling. Door alcohol wordt deze ontwikkeling verstoord. 

Hoe lang geen alcohol?

Het advies is om te stoppen met drinken vanaf het moment dat je zwanger wilt worden. Je weet namelijk nooit exact wanneer je zwanger bent. Hiernaast heeft alcohol een nadelig effect op je eigen gezondheid. Hoe gezonder je bent, hoe groter de kans op een succesvolle bevruchting. Dit geldt niet alleen voor jou maar zeker ook voor je partner. Alcohol kan de kwaliteit van het sperma aantasten waardoor bevruchting lastiger wordt. Ook is de kans op een miskraam groter wanneer de kwaliteit van het sperma niet goed is. 

In principe drink je niet tot het einde van de borstvoedingsperiode. Alcohol komt via het bloed in de moedermelk terecht. Dit lijkt misschien een enorm lange periode maar je zult merken dat tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding, je hoofd waarschijnlijk toch minder naar alcohol staat.

Risico’s voor de baby

Zoals eerder beschreven, is het risico op complicaties hoger naarmate je meer alcohol drinkt. Op de website van het Trimbos instituut legt Niamh Fitzgerald in dit filmpje heel duidelijk uit wat de risico’s zijn. Hieronder zie je in een simpel schema hoe groot en wat de risico’s zijn bij welke hoeveelheid alcohol.

Foetaal alcohol Syndroom – FAS

FAS is een ziekte die zorgt voor aangeboren afwijkingen van je baby. Deze ziekte wordt veroorzaakt door het gebruik van alcohol tijdens de zwangerschap. Baby’s die geboren worden met FAS hebben groeiproblemen, problemen in de hersenen en het zenuwstelsel. Een baby die geboren wordt met FAS herken je vaak doordat de baby smalle rechte ogen heeft. Hiernaast hebben ze vaak een dunne bovenlip en veel ruimte tussen de neus en mond. Het geultje tussen de neus en bovenlip ontbreekt meestal. Natuurlijk krijgt je baby niet meteen FAS na één glas alcohol maar hoe meer alcohol, hoe groter de kans. Dit is al bij meer dan twee glazen alcohol per dag. 

Je hebt toch gedronken tijdens de zwangerschap

Natuurlijk kan het voorkomen dat je alcohol gedronken hebt terwijl je nog niet wist dat je zwanger was. Over het algemeen geldt dat hoe meer je drinkt hoe groter de risico’s. Deze risico’s hangen ook af van het moment van de zwangerschap en de ontwikkeling van de baby op dat moment. Als je erg twijfelt of het glaasje alcohol risicovol voor de baby is geweest, kun je altijd even de verloskundige raadplegen. 

Alternatieven

Vind je het erg lastig om niet te drinken tijdens de zwangerschap dan zijn er gelukkig veel alternatieven. We leven in een 0% tijdperk. Het ene na het andere drankje introduceert een alcoholvrije variant. Alcoholvrije drankjes zijn hip geworden en worden allang niet meer alleen door zwangere vrouwen gedronken. Met een groot assortiment aan nul procent biertjes en wijntjes kun jij prima je zwangerschap door komen. Vind je die alcoholvrije alternatieven maar niks dan kun je altijd nog een lekkere druivensap in een wijnglas schenken. Zo heb je toch het gevoel een beetje mee te doen. 

Trucs om alcohol af te slaan

Vaak zien je vrienden op een feestje direct dat je zwanger bent als jij een drankje afslaat. Op welke subtiele manieren kun je je zwangerschap nog even verbloemen? We hebben hieronder een lijstje met de beste trucs samengesteld. 

• De bob – Je bent de bob dus je mag niet drinken. Het makkelijkste en meest voor de hand liggende excuus. 
• Mocktails! – Een mocktail is een cocktail zonder alcohol. Helemaal niemand hoeft te weten dat jij geen alcohol drinkt want aan de buitenkant zie je het verschil niet. 
• Detox – Detoxen is helemaal hip dus niemand die raar opkijkt wanneer je zegt dat je je even onthoudt van alcohol, suiker of koffie.
• Geef je drankje aan je partner (of de plantjes) – Schuif onopvallend je drankje richting je partner of gooi het glas bij de plantjes
• Medicijnen – Zeg dat je net een paracetamol hebt genomen of een antibioticakuur bent gestart en daarom beter geen alcohol kunt drinken.

Bronnen: De Gezondheidsraad, De Verloskundige, Trimbos instituut, Jellinek