Het herstellen van de bevalling en de eerste periode met een nieuwe baby is voor veel vrouwen zwaar. Vermoeidheid, gebroken nachten, een lichaam dat nog niet hersteld is, zorgen over de verzorging van de baby et cetera. Dat hakt er soms behoorlijk in. Klachten worden voor lief genomen en toegeschreven aan bovengenoemde factoren. Soms blijkt de oorzaak toch ergens anders te liggen. Als in de maanden na de geboorte het herstel niet goed doorzet is het nuttig om de schildklierfunctie eens te laten testen. Het kan namelijk zo zijn dat je een schildklierontsteking hebt.
Grotere kans op een schildklierontsteking
In het eerste half jaar na de bevalling heb je een grotere kans op een ontsteking aan de schildklier. Bij ongeveer 7 procent van de pas bevallen vrouwen komt dit voor. Dit is een zogenaamde postpartum thyreoïditis. Postpartum= na de bevalling, en thyreoïditis=schildklierontsteking.
Oorzaak schildklierontsteking
De vermoedelijke oorzaak van het vaker voorkomen van een schildklierontsteking na een bevalling wordt gezocht in het veranderende immuunsysteem. Het immuunsysteem is tijdens de zwangerschap wat onderdrukt geweest. Dit komt omdat het bevruchte eitje en later de baby (toch voor een deel “vreemd” in het lichaam van de moeder) niet mocht worden afgestoten door de baarmoeder.
Na de bevalling gaat het immuunsysteem weer gewoon volop aan het werk. En soms iets te hard: er worden dan antistoffen tegen de schildklier aangemaakt. De kans om een postpartum thyreoïditis te krijgen wordt vergroot door erfelijke factoren. Bijvoorbeeld door familieleden met een schildklier of auto-immuunziekte, het meedragen van antistoffen tegen de schildklier tijdens de zwangerschap en roken.
Verloop ziekte
In eerste instantie zal de schildklier te snel gaan werken (hyperthyreoïdie). Er wordt te veel schildklierhormoon aangemaakt dat de stofwisseling doet versnellen. Dit komt voor vanaf de eerste tot de zesde maand na de bevalling. Deze fase duurt meestal één tot twee maanden. Vaak gaat dit vanzelf over en werkt de schildklier weer normaal.
Symptomen hyperthyreoïdie
Een aantal bekende symptomen. Ze hoeven niet allemaal tegelijk voor te komen.
- Hartkloppingen
- Zweten, warm hebben, warme huid
- Een gejaagd gevoel, irritatie
- Nervositeit, ongeduldigheid, slechte concentratie, vergeetachtigheid
- Wisselende depressieve stemmingen en angsten
- Afvallen zonder duidelijke oorzaak
- Uitpuilende ogen, pijnlijke ogen, minder scherp zien
- Angsten
- Diarree
- Minder menstruatie
- Vermoeidheid
- Opgezette schildklier
Fase twee
Na de fase van hyperthyreoïdie komt het voor dat de schildklier juist te langzaam gaat werken (hypothyreoïdie). Er worden te weinig schildklierhormonen in het bloed afgegeven waardoor de stofwisseling te traag gaat werken. Deze fase begint meestal in de vierde tot achtste maand na de bevalling en duurt vier tot zes maanden.
Symptomen hypothyreoïdie
De volgende klachten komen veel voor bij een te traag werkende schildklier.
- Kouwelijkheid
- Aankomen in gewicht zonder dat daar een duidelijke andere oorzaak voor is
- Vermoeidheid, traagheid
- Een lage hartslag
- Verstopping
- Haaruitval (de buitenkant van de wenkbrauwen en de wimpers vallen uit)
- Afbrokkelende nagels
- Een droge, koude en bleke huid
- Gezwollen oogleden
- Opgezette schildklier (te zien en te voelen in de hals)
- Lagere stem
- Onregelmatige menstruatie (heftiger dan anders)
- Psychische klachten als overgevoeligheid, slechte concentratie en vergeetachtigheid
Behandeling postpartum thyreoïditis
De ontsteking geneest meestal vanzelf binnen een paar maanden tot anderhalf jaar. Soms gaat het ook niet meer over. Tussen de 25 en 50 procent van de vrouwen ontwikkelt een blijvende hypothyreoïdie. Hypothyreoïdie is goed te behandelen met medicijnen. Vraag ernaar bij je huisarts.
Let op. Indien je weer zwanger wilt worden en je hebt (nog) schildklierproblemen, overleg in dit geval met je huisarts wanneer je het beste zwanger kunt raken. En blijf onder controle om te zorgen dat de schildklierwaardes tijdens de zwangerschap goed blijven.
Je kunt hier uitgebreidere informatie over de werking van de schildklier vinden en de gevolgen van een traag of te snel werkende schildklier op het lichaam van de vrouw en de ongeboren baby.
Schildklierproblemen en depressie na de bevalling
Vrouwen die tijdens de zwangerschap antistoffen tegen de schildklier bij zich dragen, hebben een grotere kans om na de bevalling depressieve klachten te ontwikkelen. Ook als de schildklierfunctie verder normaal is.
De meest bekende vorm van een postnatale depressie treedt op direct na de bevalling of in de eerste weken daarna. De depressie die verband houdt met antistoffen tegen de schildklier ontwikkelt zich echter pas enkele maanden na de bevalling.
Bronnen: www.schildklier.nl, www.thuisarts.nl, schildkliertje.blogspot.com
