Een infectie met het rotavirus kan erg vervelend zijn. Bijna ieder kind maakt voor het vijfde levensjaar een infectie met het rotavirus door. Vooral jonge kinderen tussen de zes maanden en twee jaar oud, kunnen erg ziek worden van het virus. Als je kind teveel uitdroogt is een ziekenhuisopname soms noodzakelijk. Zo’n 40% tot 60% van de diarreegevallen die leiden tot ziekenhuisopnames, komen door het rotavirus. In dit artikel kun je alles lezen over het virus, de symptomen, besmetting en hoe je het als ouder kan proberen te voorkomen.
Wat is het rotavirus?
Het rotavirus is genoemd naar rota, het Latijnse woord voor wiel. Je ziet namelijk een wiel onder de microscoop als je naar het virus kijkt. Bij een rotavirusinfectie raken de maag en darmen ontstoken. Het is een besmettelijke ziekte. Het rotavirus komt in Nederland veel voor. Het zit in de ontlasting van iemand die besmet is. De diagnose wordt gesteld door afname van een kweek van de ontlasting, welke onderzocht wordt op het laboratorium. Vanaf het moment dat er symptomen optreden ben je besmettelijk, wat ongeveer een week duurt.
Jaarlijks worden ongeveer 3500 kinderen opgenomen in het ziekenhuis vanwege een rotavirusinfectie. De meeste opnames zijn kinderen tussen de 6 maanden en 2 jaar oud. Pre- en dysmaturen zijn extra kwetsbaar en hebben hierdoor een groter risico op een ernstig verloop van een infectie. Ieder jaar overlijden er ongeveer 6-7 kinderen van deze groep aan het virus.
Symptomen van het rotavirus
De symptomen die optreden bij het rotavirus zijn hevige, waterdunne diarree, misselijkheid, overgeven, buikpijn en soms koorts. De symptomen zullen ongeveer twee dagen na besmetting optreden en kunnen vier tot zes dagen duren. Je kan het rotavirus meerdere keren krijgen, maar de ziekte verloopt minder ernstig dan de eerste keer. Je kunt ook besmet zijn met het rotavirus en niet veel klachten hebben.
Door het vele braken en diarree kan uitdroging optreden. Uitdroging bij kinderen kan zéér snel gaan, wat vooral bij kinderen onder de twee jaar erg gevaarlijk kan zijn.
Kenmerken van uitdroging bij kinderen;
- Weinig plassen/droge luiers
- Huilen zonder tranen
- Ingezakte fontanel
- Suf zijn/niet meer adequaat reageren/verwardheid
- Dorst
- Diepliggende ogen
Voorkomen
Goede (hand)hygiëne helpt om verspreiding van het rotavirus te voorkomen. Overdracht van het virus vindt namelijk plaats na geen goede handhygiëne na toiletbezoek. Voorwerpen, als speelgoed, kunnen echter ook besmet raken. Besmetting met het virus vindt meestal plaats in restaurants, kinderdagverblijven en in winkels.
Er bestaat een vaccinatie tegen het virus, een drinkvaccin. De vaccinatie zou vanaf juni 2020 aangeboden worden in het rijksvaccinatieprogramma bij pre-en dysmatuur geboren kinderen. Uit recent onderzoek is echter gebleken dat de vaccinatie voor deze groep kinderen veel minder effectief is dan verwacht. Je kunt je kind wel het drinkvaccin laten nemen, maar dit is dan voor eigen kosten en alleen op recept verkrijgbaar via sommige GGD en/of vaccinatiecentra en via een (huis)arts.
Behandeling
Het rotavirus geneest uit zichzelf, wat bij kinderen ongeveer een week duurt. Uitdroging moet tegengegaan worden. Een snelle aanvulling van vocht is erg belangrijk. Dit gebeurt met ORS, wat staat voor Oral Rehydration Solution. Dit is een oplossing van water met zouten en suikers er in, om aan te vullen wat het kind verliest met de ontlasting en braken. Dit kan erg zout proeven, waardoor sommige baby’s en kinderen dit niet willen/kunnen drinken. Wanneer het kind teveel uitgedroogd is of neigt uitgedroogd te raken en/ of niet in staat is om ORS te drinken, besluit de arts tot een ziekenhuisopname.
Ziekenhuisopname
Tijdens de ziekenhuisopname wordt het kind apart verpleegd in een isolatiebox, omdat het rotavirus erg besmettelijk is. De toegepaste isolatie is contactisolatie. Iedereen die in nauw contact komt met het kind zal een isolatieschort en handschoenen dragen. Het kind mag de isolatiebox niet verlaten. Al het materiaal en bijvoorbeeld speelgoed, mag de box niet verlaten. Jij als ouder, ander bezoek en de zorgverleners moeten extra aandacht besteden aan handhygiëne om verspreiding van het virus te voorkomen. Het virus blijft op de handen uren leven en op materiaal als speelgoed zelfs dagen. Handenhygiëne is daarom zéér belangrijk, voor zowel het kind als de ouders en eventueel het bezoek. Bezoek van broertjes of zusjes kan, in overleg, mits het kind ouder is dan twee jaar.
In het ziekenhuis zal de kinderverpleegkundige je kind wegen en controleren op tekenen van uitdroging. Meestal kiest men voor het toedienen van een maagsonde via de neus, waarmee ORS gegeven kan worden. Soms, vooral bij zeer ernstige uitdroging, krijgt een kind een infuus, waarbij het vocht direct in de bloedbaan komt.
Daarnaast zullen de belangrijkste lichaamsfuncties worden gecontroleerd zoals; de temperatuur, bloeddruk en hartslag. Soms neemt de kinderverpleegkundige wat bloed af. Tijdens de hele opname houdt de kinderverpleegkundige een vochtbalans bij. Dit betekent dat er gemeten wordt hoeveel vocht een kind binnenkrijgt en hoeveel vocht eruit gaat (luiers wegen). Je kind zal in de loop van de week zich beter gaan voelen, beter gaan eten en drinken, minder spugen en minder diarree. Je kind zal niet geheel beter zijn als hij naar huis gaat, als de vochthuishouding maar in orde is. Het rotavirus tast ook de binnenbekleding van de darm aan. Vertering van vetten en suikers zal hierdoor moeilijk gaan. Voordat de darmen weer helemaal zijn hersteld kunnen er twee maanden over heen gaan.
Kan mijn kind naar school?
Als je kind zich goed voelt, mag hij gewoon naar het kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of school. Het is wel belangrijk het te melden aan de leidster/juffrouw, zodat andere ouders informatie krijgen dat het rotavirus heerst. Ouders kunnen dan letten op de symptomen die zich voordoen bij het rotavirus.
Ook hier is het zéér belangrijk dat iedereen goede handenhygiëne toepast. Het kan geen kwaad om dit nog een keer extra te melden bij de leidster/juffrouw.
Bronnen: RIVM, Diakonessenhuis, Isala, GGD Twente
Alida heeft een Bachelor in Nursing en is Intensive Care Neonatologie en Kinderverpleegkundige. Door haar werk heeft ze veel ervaring met kinderen. Sinds 2012 reist zij de wereld rond en is ze een paar maanden per jaar in Nederland om geld te sparen voor de volgende reis.
